මොහාන් ධර්මරත්න පරිවර්තනය කළ කාමන් බින් ලාඩන්(Carmen Bin Ladin) ගේ The Veiled Kingdom කෘතිය ‘වට තිර ලූ රාජ්ජය’ ලෙස සෑම සදුදා සහ බ්‍රහස්පතින්දා දිනකම කොටස් වශයෙන් පළවේ. අද පළවන්නේ එහි 9 වන කොටසයි.
මුහුද අසබඩ බංගලාවල් හයක් හතක් පමණ බින් ලාඩන්වරුන්ට අයිතිව තිබුණේය. ඇත්තවශයෙන්ම ඒවා තනි කාමරයක් හා කුඩා කුස්සියක් සහිත දුර්වල ලෙස සෑදූ කුඩා කුටි වූ අතර, විදුලි ජනකයකින් ලබාගත් විදුලිය ඒ හැම කුටියකටම බෙදා දෙනු ලැබීය. ඒ පරිශ්‍රය වට කොට සිමෙන්ති ගලින් තනා තිබුණු තාප්පය මුහුද දෙසට දිගු විය. සොහොයුරෝ ගරුසරු ඇතිව එක් කුටියක විවේක ගත් අතර, මාත් මගේ නැඟනියනුත් මුහුදට ගියෙමු. ලී වලින් සෑදූ ජැටිය කෙළවර තිබුණු මළකඩ කෑ ඉනිමඟ දිගේ අපි මුහුදට බැස පීනුවෙමු. ඕම් යෙස්ලාම් අප දෙස බලමින් සිනාසෙමින් සිටියද, පරෙස්සම්කාරී නොවන පිරිමින්ට අනතුරු ඇඟවීමට සූදානමින් සිටියාය. රතු මුහුද, එහි අලංකාර දිය යට දර්ශන නිසාවෙන් ස්කූබා කිමිදින්නන්ගේ පාරාදීසයක් යැයි මා අසා තිබුණු අතර, ඇත්තෙන්ම එය මා දුටු නිල් පැහැතිම මුහුද වූයේය. අපි නැවත ඇඳුම් ඇඳගෙන තේ සහ උණුසුම් කෝක් බීවෙමු. මැස්සෝ හැම තැනකම සිටියහ. අප විනෝදමත් කිරීමට කිසියම් උත්සාහයක් ගෙන තිබුණු අතර, ඉන් විනෝදයක් ලැබුවා සේ අපි රඟපෑවෙමු.
“මම ස්මෝක් කරන්නෙත් නැහැ, ඔයාව බඳින්නෙත් නැහැ,”
ඔන්න ඊළඟට, සිය සොහොයුරන් ඉදිරිපිට දුම්පානය නොකරන්නැයි යෙස්ලාම් මට කීවේය. එය ඉතා කුඩා ඉල්ලීමක් වුවද, ජිද්දා හි ගතකළ පළමු දින කිහිපය තුළ ගොඩනැඟී තිබූ ආතතියත් සමඟ මම එකවරම අපේක්ෂාභංගත්වයෙන් මැඬී ගියෙමි. මගේ එදිනෙදා දිවි පෙවෙතේ ඉතාමත් කුඩා ක්‍රියාකාරකම් පවා කිරීමට හිමිකමක් නැතිවී යන්නා සේ මට පෙනී ගියේය. මේ අතිශයින්ම ආගන්තුක, දැඩි සීමාවලින් කොටු කළ රටට ගැලපෙන ලෙස ජීවත් වීම වෙනුවෙන් මගේ පෞරුෂත්වයේ හැම අංගයක්ම මා විසින් අත්හැර දැමිය යුතුද? “මම ස්මෝක් කරන්නෙත් නැහැ, ඔයාව බඳින්නෙත් නැහැ,” යි මම ඔහුට කඩාපැන්නෙමි. මා එය කීවේ ඇත්තටමය – එතැනින් ඉවරය.
යෙස්ලාම් ඔහුගේ සවුදි හැදියාව අනුව, වාදවීමෙන් මඟහැරියේය. එහෙත් පසු අවස්ථාවක ඔහු සිය පවුලේ සාමාජිකයින් ඉදිරිපිටදී මට බොහොම සැහැල්ලු ලෙස දුම්වැටියක් ලබාදුන්නේය. සහයෝගය දක්වනු වස් ඔහු දැක්වූ ඒ පුදුමසහගත සංඥාව, අනාගතය පිළිබඳව මා තුළ තිබූ සමහර අවබෝධයන් දුරු කිරීමට හේතු වූයේය. එය ඉතා කුඩා සැනසිල්ලක් වුවද, මට එය දැනුණේ සංකේතයක් විලසිනි. යෙස්ලාම්ගේ සහයෝගයේ හා අවබෝධයේ උදව්වෙන් මට මේ උමතු සමාජයේ ජීවිතය කලමනාකරණය කරගන්නට පුලුවන් වනු ඇත.
අපි තවත් විශේෂ ගමනක් ගියෙමු. එය දින දහයක් තුළ ‘බලනොටුවෙන් පිටත සටනකට’ ගෙදරින් එළියට ගිය තුන්වැනි වතාව විය. ඕම් යෙස්ලාම් සහ ෆවුසියා අප රත්තරන් බඩු වෙළඳපොළ වෙත කැටුව ගියහ. බින් ලාඩන් පවුලේ ගැහැනියක ගිය එකම ප්‍රසිද්ධ ස්ථානය එය විය හැකිය. කලු පොරවාගත්, මුහුණු නැති ගැහැනු ගොඩ අතරින් ඇවිදීම අමුතුම විදියේ අමාරු වික්‍රමාන්විත කටයුත්තකි. වටපිට බැලූ මට කලු පැහැති ත්‍රිකෝණාකාර හැඩයන් රාශියක් අතරින් පවුලේ අයව – වෙනෙකක් තබා මගේම නැඟනියන්ව වුවද – හඳුනාගැනීමට නොහැකි විය. කම්මැලිකමින් කාලය ගතකළ මා රැගෙන යන ලෙස ෆවුසියාට හඬගා කතා කිරීමට මට සිදුවිය.
පල්ලියකට ගොඩවීම පවා අපට තහනම්
අඳුරු මුහුණු ආවරණය හරහා වුවද දකින්නට හැකි තරම් දීප්තියකින් වෙළඳපොළේ හැමතැනම රත්තරන් දිළිසුණේය. අප ගිය කුඩා වෙළඳසැලේ සිවිලිමේ සිට බිම දක්වා රත්තරන් බ්‍රේස්ලට්, චේන් සහ ඝන වලලු එල්ලා තිබුණේය. සාදා තිබුණු මෝස්තර රටා මත නොව, බරට අනුව මිලකරන ලද ඒවායේ මිලගණන් ඇබකසයක් භාවිතයෙන් එකතු කරනු ලැබිණි. අප රත්තරන් බඩු තෝරමින් සිටින අතර යාඥා කිරීම සඳහා පල්ලියට හඬගසන නාදය ඇසුණෙන්, අප සාප්පුව තුළ දමා වෙළඳ සේවකයෝ පිටතට දිව ගියහ. මක්කම සහ මදීනා යන ශුද්ධ නගරවල ඉටුකරන විශේෂ යාඥාවේදී හැර අපට පොදු ස්ථානයක යාඥා කිරීමට අවසර නොලැබිණි. පල්ලියකට ගොඩවීම පවා අපට තහනම් කර තිබිණි. එහෙත් පල්ලියේ පූජකයා යාඥාව සඳහා හඬගසන කල්හි පිරිමින් එකට එක්ව යාඥා කළ යුතු විය. ඉතින්, දොරවල් පවා නොවසන ලද රත්තරන් පිරුණු කාමරයක අප සැම තනිවී සිටියෙමු. එහෙත් සවුදි අරාබියේ සොරකමක් සිදු නොවූ තරම්ය. දරුණු දඬුවම් යනු ප්‍රබල බියගැන්වීමකි: සරලවම, සොරුන්ගේ අත් කපාදමනු ලැබිණි.
මුල්ම අමුතු සති කිහිපය තුළ සිදුවූ වඩාත්ම අරුම පුදුම මොහොත වූයේ මා විවාහ වූ දිනයයි. අපගේ විවාහය ලියාපදිංචි කිරීම සඳහා යෙස්ලාම් සහ ඊබ්‍රහීම් මා කැටුව කිසියම් පරිපාලන ගොඩනැඟිල්ලක රථගාලක් වෙත ගියහ. මා අබායාව ඇඳගෙන මෝටර් රථයට වී බලා හුන් අතර, ඔවුහු ඇතුළට ගියහ. යෙස්ලාම් සහ ඊබ්‍රහීම් මට අත්සන් කිරීම සඳහා පොතක් රැගෙන ආහ. ඒ වූකලී විවාහ ලියාපදිංචි කිරීමේ පොතයි. අරාබි අකුරුවලින් නම ලිවීමට ඉගෙනගැනීම ගැන මා සිටියේ ආඩම්බරයෙනි. ඉන්පසු කිසිවකු පැමිණ පොත ආපසු රැගෙන ගිය අතර, අපි විවාහ වී සිටියෙමු.
සති කිහිපයකට උඩදී ගැහැනුන්ගේ සහභාගීත්වයෙන් පැවැත්වුණු උත්සවාකාරී සාදයක් වන චාරිත්‍රාණුකූල ‘මෙල්කා’ නැමැති විවාහ ගිවිසගැනීමේ අවස්ථාව මා හට මඟහැරුණු අතර, එහිදී රිගායා ඇගේ විවාහ ලියකියවිලිවලට අත්සන් තබනු ලැබුවාය. ඒ නිසා මට අබායාවක් ඇඳගෙන වැලි සහිත රථගාලකදී විවාහ වන්නට සිදු වුණි. රජුගේ අවරසයේ සිට ගාල්කළ මෝටෝරියක් දක්වා වූ මගේ විවාහය ඕනෑම මනාලියක සිතින් මවාගන්නා දේට වඩා අතිශයින්ම වෙනස් වූ, විහිළුවකට වඩාත් ලං වූ එකක් විය. එය හරියට මා වෙනත් කෙනෙකු විවාහ වනවා බලා සිටියාක් වැන්න. එය එතරම් ගණන්ගත යුතු දෙයක් නොවේ යැයි මටම කියාගැනීමට මා උත්සාහ ගත්තෙමි.
මට පෙනුණේ එය දැඩි අවිචාරවත් ක්‍රියාවක් ලෙසය
ද්විත්ව විවා මඟුල දින දෙකකට පසුව පැවැත්වුණි. ලකලැහැස්ති වීම සඳහා පාරෙන් එහාපැත්තේ පිහිටි සලෙම්ගේ ගෙදරට අපි මෝටර් රථයෙන් ගියෙමු. (වසර ගණනාවකින් අනතුරුව මා අබායාවක්ද පැළඳ පාරෙන් එහාපැත්තේ පිහිටි ඒ නිවසට පයින් ගියෙමි. එය මොනතරම් හිතුවක්කාර වැඩක්ද යන්න මගේ ගැහැනු ඥාතීන් අතර බෙහෙවින් කම්පනයට පත් කතාබහට මාතෘකාව බවට පත්විය.) කොණ්ඩා සකසන්නියන් හමුදාවක් විසින් වටකරනු ලැබූ ගැහැනුන් එහි සෑම තැනකම සිටියහ. නිදිමරා සිටි මට බලවත් හිසේ ඇම්මක් හැදී තිබිණි. මා නැති අතරේ ගැහැනු මගේ ඇඳුම අතින් අත යැවූ බවත්, මට ගෙනැවිත් දීමට පෙර ඒ ගැන යම් යම් දේ කියමින් කෙකර ගෑ බවත් මගේ නැඟනියක කීවාය. එය උවමනාවට වඩා සරල යැයි ඔවුන් ඇතැම්විට කියන්නට ඇත. මට තරහ ගිය අතර, මා ඉන් ව්‍යාකූලත්වයට පත් වීමි. එය දැඩි අවිචාරවත් ක්‍රියාවක් ලෙස මට පෙනුණේය.
මා හැඳ පැළඳ ගත්තෙමි. මගේ කොණ්ඩය සකස් කරනු ලැබුවේ පරණ තාලේ හවරියකිනි. මා සිටියේ ආතතතියට පත්ව, කලබලයෙනි. මගේ සුදු ඔගැන්සා ඇඳුමට උඩින් අර දුක්ඛදායක, ඝන කලු ශීර්ෂාවරණය දමා තිබිණි. සැන්දෑ තාපය මැදින් මෝටර් රිය කරා ගිය අපි කන්දාරා හෝටලය වෙත පැද ගියෙමු. මා හිතන්නේ ඒ කාලයේ ජිද්දා හි තිබූ එකම හෝටලය එය වන්නට ඇතැයි කියාය. සුරංගනා ආලෝකයන් බඳු විදුලි බුබුළු වැල් එල්ලන ලද උද්‍යානයේ ගැහැනුන්ට පමණක් වෙන් වූ කලාපයක් ගෝනි රෙදිවලින් සෑදූ තිර යොදා ආවරණය කොට සාදා තිබුණේ අසලින් යන වේටර්වරුන්ගේ හෝ පිරිමි අමුත්තන්ගේ ඇස් බැලුම්වලින් අප මුවා කිරීමටය.
ගැහැනු මහ ගොඩක් මගේ නෙතට හසුවිය. පිරිමින්ගේ සැමරුම වෙනත් කොතැනක හෝ පැවැත්වෙමින් තිබිණි. මහා උත්සවාකාරී බාල් නැටුමකට සහභාගී වන්නාක් මෙන් අබරණ සහ අලංකාර ඇඳුම් ආයිත්තමින් සැරසුණු අමුත්තන් හයසීයක් පමණ ඔවුනොවුන් හා මුසුවෙමින් සිටියහ. චාරිත්‍රාණුකූලව, ගැහැනුන් මුහුණු ආවරණ රහිතව ආගන්තුක පිරිමියකු – එනම් මනමාලයා – ඉදිරියේ සිටින එකම අවස්ථාව වන්නේ විවාහ මංගල උත්සවය පමණකි. එසේ වුවද, යෙස්ලාම්ගේ කිට්ටුම පවුලේ ඥාතීන් නොවන බොහොමයක් ගැහැනු, බටහිර නිර්මාණශිල්පීන් අතින් සැකසුනු ඇඳුම් ඇඳ සිටිමින් තුනී ශීර්ෂාවරණයකින් හිස වසාගෙන උන්හ. ඉතා ටිකදෙනෙක් සම්පූර්ණ අබායාව පවා ඇඳගෙන සිටියහ. ‘ලු-ලු-ලු-ලු’ යන අනුකරණයෙන් මහා ශබ්දයක් නිකුත් කරමින් ඔවුහු අපට සුබ පැතූහ. යෙස්ලාම් හා මා කූඩාරම වෙත පැමිණෙද්දී ඔවුන්ගේ ඇස් මා සුපරීක්ෂාවට ලක් කළහ.
අපි රිගායා සහ ඇගේ මනාලයා සමඟ මඳක් උස් වේදිකාවක වාඩිගෙන සිටියෙමු. අපෙන් සුබපැතුම් ලැබීමට එක් එක් අමුත්තිය අප අසලට ආවාය. බුෆේ මේසයේ සේවා කටයුතු කළේ ස්ත්‍රීන් පමණය. කුවේටයේ සිය පැමිණි, ගැහැනුන්ගෙන් පමණක් සමන්විත සංගීත කණ්ඩායමක් ඒකාකාරී බෙර වැයීම සහ ගතවූ වසර ගණනක කාලපරිච්ඡේදය තුළ මා රසවිඳින්නට ඉගෙන ගත් ඒකතානමය අරාබි සංගීතය වාදනය කරන්නට පටන් ගත්හ. වැදගත් ලෙස බටහිර ඇඳුමින් සැරසුණු ගැහැනු පැරණි අරාබි අහිකුණ්ඨික පන්නයට නටන්නට වුහ. එය ඊජිප්තුවේ බෙලිඩාන්සිං නැමැති බඩ නටවමින් කරන රංගනයට සමාන වුවද, සුමට බවින් තොර කාමුක ඉරියව් නොමැති නැටුමක් වූයේය. අපි ඔවුන් දෙස බලමින් කූඩාරම යට තිබුණු අපගේ සිහසුන මතට වී සිටියෙමු. සැමන්-රෝස පාටැති ඇඳුමින් සැරසී උන් මගේ නැඟනියන් දෙස ඔවුහු ඇස් කොණින් බැලුම් හෙළන විට, සවුදි විවාහ මංගල්‍යවල මනාලියගේ යෙහෙළියන් නොසිටින බව මා තේරුම් ගත්තෙමි. මගේ හිසේ ඇම්ම බෙරයක් මෙන් වැයෙන්නට වූයේය.
ජනාධිපති නික්සන් ඉල්ලා අස්වූයේ එදිනය
සැවොම සිනාසුනහ. සවුදි අරාබියේ මා ගතකළ වසර ගණනාව තුළම එකද මොහොතක හෝ කිසිවකුගෙන් මා කෙරෙහි ඍජු එදිරිවාදීකමක් ඇතිවී නැත. නියමාකාරයෙන් හැදුනු සවුදි ජාතිකයෝ සේවකයකුට හැරෙන්නට අන් කවරකුට හෝ විවෘතව අකරුණාවන්ත නොවෙති. එසේ වුවද, මා නිරන්තරයෙන් සුපරීක්ෂාවට ලක්වෙමින් හුන් බව මා දැන සිටියෙමි. මාත් මගේ දිවි පෙවෙතත් ඔවුනට දැනුණේ මට ඔවුන්ගේ දිවි පෙවෙත දැනෙන්නාක් මෙන් අමුතු ලෙසය. මා විදේශිකයෙකි. මා හැදී වැඩුණේ බටහිර සංස්කෘතිය තුළ, මගේ මුහුණ සියල්ලන්ටම පෙනෙන පරිදිය. ඔවුහු ඉපදී සිටියේ දිවැසිවර මුහම්මද්ගේ ජන්ම භූමියේය, ඉස්ලාමයේ අති ශුද්ධ වූ නගරද්වය පිහිටි රාජ්‍යයේය. ලෝකයේ වඩාත්ම ශුද්ධ වූ ස්ථානයන් ආරක්ෂා කිරීමට තෝරාගත් ආරක්ෂකයින් ඔවුන් යැයි ඔවුහු විශ්වාස කළහ. ඔවුහු දෙවියන් විසින් තෝරාගනු ලැබූ පුද්ගලයෝය.
ඔවුන් මා දෙස බලාසිටින හැටි බලා හුන් මා තුළට, මුල් දිනවල සිදුවූ සෑම අලුත්, අමුතු මෙන්ම ඇතැම්විට අප්‍රසන්න වූ අත්දැකීම්වල මතකය බලහත්කාරයෙන් මෙන් කඩාවදින්නට විය. මගේ රටට වඩා බොහෝ වෙනස් යැයි දැන් මට අවබෝධ වී තිබෙන රටක මිනිසකු සමඟ දැන් මා විවාහ වී සිටින්නෙමි. තමා ගෙන තිබෙන්නේ නිවැරදි තීරණයදැයි ඇතැම්විට සෑම මනාලියකම තමාගෙන්ම ප්‍රශ්න කරනවා විය හැකිය; ඒ ප්‍රශ්නය මීට පෙර මගෙන්ම අසා නොගත්තේ මන්දැයි මා කල්පනා කළෙමි. පහළින් ගැහැනුන් පමණක්ම සිටින උස් වේදිකාව මත අසුන්ගෙන සිටින අතර, මා අයත්වන සහ මා දැන් ඇතුළුවී සිටින ශිෂ්ඨාචාර දෙක අතර පවතින මහා අගාධය පිළිබඳව ඇතිවූ හැඟීම් මා යටකරගෙන ගලා ගියේය. මා ඉතා ඉක්මනින්ම ඇමරිකාවේ ආශීර්වාදපූර්ණ නිදහස වෙත ආපසු යන බව මතක් වීම, මගේ ජීවිතය කොටු කරන ලදැයි යන හැඟීමෙන් නොඉවසිල්ලට පත් සිත සනසන එකම හැඟුම වූයේය. ජනාධිපති නික්සන් ඉල්ලා අස්වූයේ එදිනය.
පරිවර්තනය – මොහාන් ධර්මරත්න
පසුගිය කොටස්
වීදි තුනක් දිගට සම්පූර්ණයෙන්ම බින් ලාඩන්වරුන් පමණක් ජීවත් වූ ගම්මානයක් විය (වට තිර ලූ රාජ්‍යය – 08)
‘සවුදීන්ට විදේශිකයකු සමඟ විවාහ වීමට රජතුමාගෙන් අවසර ගත යුතුය’ (වට තිර ලූ රාජ්‍යය – 06)
“සවුදි අරාබියද මා කුඩා කල දුටු ඉරානය බඳු වියහැකි මා මාවම රවටාගෙන තිබුණේය” (වට තිර ලූ රාජ්‍යය – 05)
“යෙස්ලාම් මගේ ජීවිතය සදහටම වෙනස් කරන්නට යන බවක් මට කිසිසේත්ම දැනුණේ නෑ” – (වට තිර ලූ රාජ්‍යය – 04)
“කාමන්, ඔයා හරිම විශේෂ කෙනෙක්. ඒක කවදාවත් අමතක කරන්න එපා.“ (වට තිර ලූ රාජ්‍යය – 03)
“සැප්තැම්බර් එකොළහ උදාවූයේ ලස්සන ඉන්දියානු ගිම්හානයේ දිනයක් ලෙසිනි” (වට තිර ලූ රාජ්ජය – 01)