The Veiled Kingdom – Carmen Bin Ladin
වට තිර ලූ රාජ්ජය
මොහාන් ධර්මරත්න පරිවර්තනය කළ කාමන් බින් ලාඩන්(Carmen Bin Ladin) ගේ The Veiled Kingdom කෘතිය ‘වට තිර ලූ රාජ්ජය’ ලෙස හෙට එනම් සැප්තැම්බර් 11 දින සිට සෑම සදුදා සහ බ්‍රහස්පතින්දා දිනකම කොටස් වශයෙන් https://thetime.lk වෙබ් අඩවියේ පළවේ.
අතිශයින්ම අහඹු සිදුවීම් දාමයක් ඔස්සේ සවුදි අරාබියේ බලවත් බින් ලාඩන් පවුලට ලේලියක ලෙස එකතුවන ස්විස් තරුණියක වන කාමන් ඩියුෆෝර් එතැන් සිට කාමන් බින් ලාඩන් බවට පත්වන්නී, තම ජීවිතයේ එක් සංධිස්ථානයකදී මානව සංහතියේ සාමාජිකයින් ලෙස නිදහස් ජීවිතයක් ගතකිරීමට ඇගේ කුඩා දියණියන්ට හිමි අනුල්ලංඝනීය අයිතිය වෙනුවෙන් දිවි පරදුවට තබා කරන සටනකට අවතීර්ණ වන්නීය. කාමන් එවැනි තීරණයකට එළඹෙන්නේ, ජීවත්වන තුරාම සාම්ප්‍රදායික සවුදි බිරිඳකට සංස්කෘතියෙන්ම හිමිවන දෙවන පෙළේ සැලකීම්වලට සැලකියයුතු කාලපරිච්ඡේදයක් තුළ මුහුණ දීමෙන් හා ඊට අනුගත වන්නට හිත හදාගැනීමෙන්ද අනතුරුවය. ඇයම පවසන පරිදි, ඇමරිකානු අධ්‍යාපනයක් ලැබූ ඇගේ සැමියා බින් ලාඩන්වරයකු වුවද, ඇගේ ස්වාධීනත්වය එක්තරා දුරකට ගරුකළ පුද්ගලයෙකි. එහෙත් සවුදි අරාබියේ පැළපදියම්ව ඇති වහාබ්වාදී ආගමික සංස්කෘතිය හමුවේ ඔහුගේ ස්වාධීන චින්තනය දෙදරා ගිය හැටි කාමන් අපට කියන්නීය.
අඹුසැමියන් අතර සංස්කෘතිකමය වශයෙන් නොගැලපීම් පවතින විට එය ආදරයෙන් පමණක්ම විසඳිය හැක්කක් නොවන බව කාමන්ගේ කථාව තුළ පෙනෙන පැහැදිළි සත්‍යයකි. එකම ආගමක් අදහන, එකම ජාතියකට අයත් අඹුසැමියන් අතරද එය එසේමය. “වට තිර ලූ රාජ්ජය” වූකලී කාමන් හා බින් ලාඩන් පවුල අතර සංස්කෘතික අරගලයේ කතාව පමණක්ම නොව, විශ්වයටම පොදු වූ එක්තරා මානව ධර්මතාවක කථාන්තරයකි; කාලානුරූපව පෙම්වතිය, බිරිඳ හා මව යන චරිතවල ජීවත්වන පොදු ගැහැනියගේ චින්තන දහරාවේ පරිනාමය ගැන කියන කථාන්තරයකි.
හැඳින්වීම
මගේ දියණියන්ට ලියමි.
මා ආදරණීය වෆා, නජියා, සහ නූර්,
මගේ ජීවිත කථාව ලිවීමේ අවදානම මා බාරගන්නේ ඉතාමත් ප්‍රීතියෙන්, බලාපොරොත්තු සහගතව මෙන්ම තරමක බියකින්ද යුතුවය. මේ පොත ඔබ වෙනුවෙනි. සත්තකින්ම මගේ කතාවේ ඇතැම් කොටස් ඔබ අසා තිබෙන්නාක් මෙන්ම සවුදි ජීවන රටාව ගැන ඉතා දුර්වල මතකයක්ද ඔබට ඇතිමුත්, මෙය වෆා සහ නජියා ඔබ දෙදෙනාටම සම්පූර්ණයෙන්ම අමතකව ගොස් තිබෙන්නා වූද, නූර්ට කිසි විටෙක දැනගත නොහැකි වූද, ඔබගේ ජීවන පසුබිමෙහි කොටසක් තේරුම්ගැනීමට ඉඩ සලස්වනු ඇත්තේය. පසුගිය අවුරුදු ගණනාව තුළම ඔබ දැන් සිටින ආකාරයේ ලස්සන මනුෂ්‍යයින් බවට වැඩෙනු බලා සිටි මගේ සිතට දැනුනේ, සවුදි අරාබියේ ජීවිතයෙන් මා ලැබූ පෞද්ගලික අත්දැකීම්වලින් පහළ වූ අන්තර්ඥානය විසින් අප ඒ රටින් පිටවූ දා සිට ඔබට මුහුණ
දෙන්නට සිදුවූ දුෂ්කර කාලපරිච්ඡේදය ගැන හොඳ අවබෝධයක් ලබාගැනීමට ඔබට ඉඩ සලසනු ඇතැයි කියාය.
සියලු තෑගි අතුරෙන් වටිනාම ත්‍යාගය සිතීමේ හා කථාකිරීමේ නිදහසය යන්න මගේ පරම විශ්වාසය බව ඔබ දනී. ඒ නිදහස ඔබ මත ඉබේ කඩාවැටුණු එකක් යැයි හිතා නොසිටින හැටියට මා ඔබට කියනවා. ඔබ දැනටමත් දන්නා දේ යළිත් වරක් මා අවධාරණය කරනවා: භෞතික සැප සම්පත්වලින් තෘප්තියක් ලබන්නට පුලුවන් විය හැකි නමුත්, ඒවා තිබෙන්නේ – විශේයෙන්ම ගැහැනියක හැටියට ඔබට උවමනා දෙය කිරීමටත්, ඔබ කැමැති ලෙස ඔබේ ජීවිතය හැඩගස්වා ගන්නටත් අවසරයක් නැති – රත්තරං කූඩුවක් තුළ නම්, එහි කිසිම තේරුමක් නැත.
පැහැදිළි හේතු නිසාවෙන් ළඟකදී සවුදි අරාබියට මා යළිත් පා නොතැබූ නමුත්, ඒ රටේ සිදුවන දේ ගැන එහි සිටින මගේ මිතුරන් සමඟ සාකච්ඡා කළෙමි. ඒ අයගේ ජීවිතවල කිසිදු වෙනසක් සිදුවී නැති බව මට දැනේ. ප්‍රතිඵලය හැටියට ඒ රාජ්‍යයත් සමඟ පැවැති බැඳීම් කඩා බිඳ වැටුණත්, බටහිර වටිනාකම් තුළ ඔබ හදාවඩා ගන්නට මා ගත් තීරණය නිවැරදි බව මා හද පත්ලෙන්ම විශ්වාස කරමි. අද මෙන්ම හැමදාකමත් මසිතෙහි පවතින එකම පසුතැවීම වන්නේ ඒ වෙනුවෙන් ඔබට ගෙවන්නට සිදුවූ භාවමය වන්දිය ගැනයි. ඔබේ අම්මා වීම මා ගෞරවයක් හා වරප්‍රසාදයක් හැටියට සලකන බව දැනගැනීම ඔබට අස්වැසිල්ලක් ගෙනෙනු ඇතැයි මා සිතනව. ඔබ නොවීනම් මා නිකම්ම වැඩකට නැත්තියක බව මම දනිමි; මගේ නිර්භීතබවේ, ශක්තියේ හා ධෛර්යයේ උල්පත ඔබය.
සියල්ලටමත් වඩා, මා කළ කී දේ සියල්ල – ඒවායේ හරි වැරැද්ද කුමක් වුවත් – කළේ ඔබ කෙරෙහි උපන් ආදරය නිසා බැව් කියමි. ඔබ ඔබම වීමෙන් මා හට දුන් සියලු දේට මම ඔබට ස්තුති කරන්නෙමි.
1 වැනි පරිච්ඡේදය
සැප්තැම්බර් එකොළහ.
2001 අවුරුද්දේ සැප්තැම්බර් 11 දිනය අපේ ජීවිත කාලයේ හමුවූ දුක්ඛිත දිනවලින් එකක් විය. එදින, දහස් ගණන් අහිංසක මිනිසුන්ගේ ජීවිත උදුරාගනු ලැබ, තවත් එවැනිම අයගේ ජීවිත කඩා බිඳ දැමුවේය. එය ලෝක වාසීන් තුළ තිබූ නිදහස හා ආරක්ෂිතබව පිළිබඳ හැඟීම ඔවුන්ගෙන් මංකොල්ල කෑවේය. එය මටද, මගේ දියණිවරුන්ටද කිසිදිනෙක අමතක නොවන ශෝකය හා භීතිය මුසු භයානක සිහිනයකි.
එහෙත්, සැප්තැම්බර් එකොළහ උදාවූයේ ලස්සන ඉන්දියානු ගිම්හානයේ දිනයක් ලෙසිනි. මගේ වැඩිමහල් දියණිය වෆා සමඟ ලෝසෑන් සිට ජිනීවා දක්වා මෝටර් රිය පදවාගෙන යාමේ ප්‍රීතිය විඳින අතර, නිව්යෝක් හි සේවය කරන ළඟම මිතුරකුගෙන් මගේ ජංගම දුරකථනයට ඇමතුමක් ලැබිණි.
“මේ දැන් මහ භයානක දෙයක් සිද්ධ වුණා,“ යි ඔහු කලබල හඬින් කථා කළේ පහරදීම සිදුවූ ස්ථානයට ගොඩනැඟිලි පේලි කිහිපයකට එපිටින් වූ සිය කාර්යාලයේ සිටය. “මේක විස්වාස කරන්නත් බෑ. අහස් යාත්‍රාවක් ඇවිල්ල ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථානේ එක කුලුණක වැදුනා.“ යැයි කී ඔහු තවත් හයියෙන් කෑගසමින්, “පොඩ්ඩක් ඉන්න. මෙන්න තවත් අහස් යානයක් කෙළින්ම දෙවෙනි කුලුණ දිහාට යනවා. දෙයියනේ,“ යි කියමින් මහ හඬින් බෙරිහන් දුන්නේය, “අන්න ඒක දෙවෙනි කුලුණේ වැදුනා!“ ඔහු දෙවැනි ගුවන් යානයේ වැදීම ගැන කියද්දී මගේ සිතේ පැනනැංගේ ක්ෂණික සිතිවිල්ලකි. මේ අද්භූත හදිසි අනතුරක් විය නොහැකිය. එය මා නිරන්තරයෙන් ආදරය කළ, එමෙන්ම මා දෙවැනි නිවස ලෙස සැලකූ රටට හිතාමතාම එල්ල කරනු ලැබූ හොඳින් සැලසුම් කළ පහරදීමක් විය යුතුය. මා ගල්ගැසී ගියෙමි. එහි පත්ලේ කිසියම් තැනෙක, මගේ මස්සිනා වන ඔසාමා බින් ලාඩන් ගේ සෙවනැල්ල වැටී තිබෙන බව තේරුම් යන විට, භීතියේ රැළි එක පිට එක පැමිණ මගේ හිස මත වැදී බිඳීයන්නට පටන් ගත්තේය.
මෝටර් රථයේ මගේ පසෙකින් ඉඳගෙන යන වෆා, “මොනවා, මොකක්ද උනේ?“ යි කෑගසන්නට වූවාය. මම කම්පනයට පත්ව සිටියෙමි. වචන කීපයක් බලෙන් වාගේ පිටකිරීමට මට හැකි විය. වෆා ජීවත් වූයේ නිව්යෝක් නගරයේය. ඒ වන විට ඈ කොළොම්බියා නීති විද්‍යාලයෙන් උපාධිය ලැබු අලුත, ගිම්හානය මා සමඟ ස්විට්සර්ලන්තයේ ගතකරමින් සිටියාය. ඈ සිටියේ තවත් සිව් දිනකින් ඇගේ නවාතැන වෙත යළි යෑමට සූදානමිනි. කඳුළු පිරි දෑසින් යුතුව උමතු වූවක මෙන් ඈ සිය ජංගම දුරකථනයේ බොත්තම් ඔබමින් මිතුරන් ඇමතීමට උත්සාහයක යෙදුණාය. කැලිෆෝනියාවේ වෙසෙන මගේ ළඟම හිතවතිය, මේරි මාර්තා වෙත මුලින්ම ඇමතිය යුතු යැයි මගේ ඉව කීවේය. මා ඇගේ හඬ ඇසිය යුතු විය. නිව්යෝක් හි ද්විත්ව ප්‍රහාරය ගැන ඈ ඒ වන විටත් දැන සිටි අතර, තුන්වැනි ගුවන් යානයක් පෙන්ටගන් ගොඩනැඟිල්ලේ වැදී තිබෙන බවද ඈ මට කීවාය. ලෝකය වෙනත් අක්ෂයක කරකැවෙමින් තිබෙන්නා සේ මට දැනුණි.
මගේ බාල දියණිය නූර් ඉගෙනගනිමින් හුන් පාසල වෙත මා හැකි ඉක්මනින් ගියෙමි. ඒ වනවිටත් ඈ සිද්ධිය දැන සිටි බව ඇගේ මුහුණේ දිස්වූ කම්පනය කීවේය. ඇගේ මුහුණ සුදුමැලිව ගොස් තිබිණි. අප ඉක්මන් කර නිවසට යන විට, මගේ දෙවැනි දියණිය නජියා පාසලේ සිට නිවසට පැමිණ සිටියාය. ඈ ද සිටියේ සියල්ල විනාශ වී ගිය හැඟීමෙනි. ලෝකයේ මිලියන සංඛ්‍යාත අනෙක් මිනිසුන් මෙන් අපද CNN බලමින්, භීතියෙන් මුසපත්ව, විටින් විට හඬාවැටෙමින් දන්නා හඳුනන සැම දෙනාටම දුරකථන ඇමතුම් ගනිමින් සිටියෙමු.
පැය කිහිපයක් ගතවෙද්දී මගේ බලවත්ම සැකය සැබෑවක් බවට පත් විය. ඔසාමා බින් ලාඩන් නැමැති මිනිසාගේ මුහුණ සෑම ප්‍රවෘත්ති විකාශයකම දක්නට ලැබුණේය. ඔහු මගේ දියණියන්ගේ බාප්පාය. ඔවුන් කිසි දිනෙක මුණ නොගැසුණු, සංස්කෘතිකමය වටිනාකම් අතින් අහසට පොළව මෙන් දුරස් වුණු නමුදු, ඔවුනට තිබුණේ එකම නාමයකි. අපගේ විනාශය තීන්දු වී ඇති බව මට දැනෙන්නට වූයේය. මේ දිනය අපේ ජීවිත සදහටම වෙනස් කර දමනු ඇත.
ඔසාමා බින් ලාඩන්, මගේ සැමියා වන යෙස්ලාම්ගේ බාල සොහොයුරාය. සොහොයුරන් බොහෝ ගණනක් අතුරින් එකෙකු වන ඔහු මා වසර ගණනාවකට පෙර සවුදි අරාබියේ සිටියදී දුරින් හැඳින සිටියෙමි. එකල තරුණයකු වුවද, ඔසාමාට තිබුණේ අධිපතිවාදී ස්වරූපයකි. උස, ඍජු තැනැත්තකු වූ ඔහුගේ භයානක ආගම් භක්තිය, ඔහුගේ පවුලේ ඉහළම භක්තිවන්තයින් පවා බියගැන්වීමට සමත් වූයේය.
මා සවුදි අරාබියේ බින් ලාඩන් පවුල තුළ ජීවත් වූ කාලයේදී අප හැමදෙනාගේම ජීවිත පාලනය කරනු ලැබූ ආධානග්‍රාහී නීති පද්ධතියත්, සවුදීන්ගේ අහංකාර මානාධික ගතිගුණ සහ ඔවුන්ගේ විශ්වාස නොපිළිගන්නවුන් කෙරෙහි දක්වන අනුකම්පා විරහිත බවත් යන, ඒ පාරාන්ධ හා රළු පරළු රට තුළ මා විසින් පිළිකෙව් කළ සෑම දෙයකම පූර්ණ උදාහරණයක් වූයේ ඔසාමාය. පිටස්තරයින් කෙරෙහි ඔවුන් දැක්වූ අවමන්සහගත බවද, නම්‍යශීලී නොවන ආගමික විශ්වාසයන්ද විසින්, මගේ දරුවනට නිදහස් ලෝකයේ ජීවත් වීමට අවස්ථාව ලබාගැනීමේ දාහතර අවුරුදු අරගලයට මා පොලඹවනු ලැබුවේය.
සවුදි අරාබිය සමඟ පවතින බැඳීම් කඩා දැමීම සඳහා වූ අරගලයේදී මා මගේ සැමියාගේ පවුල පිළිබඳ තොරතුරු විශාල වශයෙන් එක්රැස් කරන්නට පටන් ගත්තෙමි. ඇෆ්ඝනිස්ථානයේ කඳවුරු බැඳීමත් සමඟ ඔසාමාගේ බලයත් අපකීර්තියත් වර්ධනය වෙමින් තිබූ අතර, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට එරෙහිව ඔසාමාගේ මාරාන්තික වෛරය වෙළු කැවෙමින් තව තවත් ගැඹුරට කිඳාබසින හැටි මම බලා සිටියෙමි. ඔසාමා ඇෆ්ඝනිස්ථානයේ සෝවියට් හමුදා රැඳී සිටීමට විරුද්ධව සටන් කළ ඇෆ්ඝන් කැරලිකරුවන්ට සහාය දුන් යුද නායකයෙකි. සෝවියට් හමුදා ඉන් ඉවත්වූ කළ ඔසාමා යළි ගෙදර පැමිණි අතර, බොහෝ දෙනෙකුට ඒ වන විටත් ඔහු වීරයකු වී සිටියේය.