අද ශ්‍රී ලංකා රජය 75 වැනි නිදහස් සැමරුම සුපුරුදු උත්කර්ෂවත් අයුරින්ම පවත්වමින් සිටියි. බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටය ශ්‍රී ලංකාවේ පාලනය නිල වශයෙන් අතහැර දැමූ දිනය තවදුරටත් සැමරීමට වඩා ජාතික දිනයක් සැමරීමේ වැදගත්කම මීට වසර ගණනාවකට පෙර පටන්ම මතුකර තිබිණි. එහෙත් වාර්තා සඳහන් කරන පරිදි රුපියල් මිලියන 200කට වැඩි මුදලක් වැයකර මෙවරද නිදහස් සැමරීමක් සිදුකිරීමට රජය කටයුතු කරන්නේ ජනතාවගෙන් සැලකියි යුතු පිරිසක් එය ප්‍රතික්ෂේප කරන වාතාවරණයකදී ය.
රට තුළ ඇත්තේ බරපතල ආර්ථික අර්බුදයකි. රෝහල්වල ඖෂධ හිඟවීම හේතුවෙන් රෝගීන් මෙන්ම සෞඛ්‍ය කාර්ය මණ්ඩලයද පත්ව ඇත්තේ ඉතා ඛේදජනක ඉරණමකට ය. ඉහළ උද්ධමනය හේතුවෙන් භාණ්ඩ හා සේවා මිල හතර පස් ගුණයක් ඉහළ ගොස් අති බහුතරයක් ජනතාව බඩට බත්නැති තැනට පත්ව ඇත. ව්‍යාපාර ක්ෂේත්‍රයද පිරිවැය වැඩිවීම නිසා අර්බුදයකට ලක්ව ඇත, ඒ අතරම ඉතා විශාල ප්‍රමාණයක් මෙරට නිදහස් අධ්‍යාපනය ලද්දාවූ පිරිස විදෙස් රැකියා සඳහා පිටව යාම නිසා බුද්ධිගලනයේ බලපෑම සැබෑලෙසම දැනෙන්නේ තවත් වසර කිහිපයකිනි.
එවැනි වාතාවරණයකදී ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ රජය ඉතාම උද්දච්ඡ ආකාරයෙන් නිදහස සැමරීම සුපුරුදු ලෙසටම පැවැත්වීම සම්බන්ධයෙන් සාධාරණිකරණය කර සිටියේ එසේ නිදහස සැමරීම සිදුකලේ නැතිනම් ‘ලංකාවට ලැජ්ජයි’ යන ස්වරයෙන් ය.
වැඩවසම් පාලනයෙන් ගැලවීම
ගල් යුගය සහ දඩයම් යුගය යන කාල සීමාවෙන් පසුව මිනිසා කණ්ඩායම් වශයෙන් ජීවත්වීම ආරම්භකළ තැන පටන් කණ්ඩායමට නායකයෙක් පත්කර ගැනීම හෝ ඉබේම පත්වීම සිදුවීම ඇරඹිණී. එයට හේතුව වන්නේ කණ්ඩායම තුළ සාමූහික තීරණ ගැනීමේදී, අභ්‍යන්තර ගැටළු නිරාකරණයේදී මෙන්ම බාහිර අතුරු ආන්තරාවලදී අවශ්‍ය මූලිකත්වය සැපයීමට නායකයෙක් අවශ්‍යයැයි ඔවුන් සිතූ නිසා වන්නට ඇත.
පසුකාලීනව වැඩවසම් ක්‍රමය බවට පත්වන්නේ මෙකී නායකත්ව සංකල්පය රාජ්‍ය හෝ දේශය නැමති සංකල්පය සමග සම්මිශ්‍රවීම නිසා වන්නට ඇත. ජනගහනය වර්ධනය වීම, ජන ව්‍යාප්ති සීමාව වර්ධනය වීම සමග රජෙකු පත්කරගැනීම දක්වා නායකත්වය සීමාව ඉක්මවා ගිය බව සැබෑය.
භාණ්ඩ හුවමාරුවේ සිට මුදල් හුවමාරුව දක්වා වෙළඳාම වර්ධනය, පොදු එකඟතා අනුව රාජ්‍ය පාලනය වැනි දේශපාලනික සහ ආර්ථික වෙනස්වීම් හමුවේ රාජ්‍යත්වය යන්න තව තවත් තහවුරු විය. පසුව ඒ ඒ රජවුරුන්ගේ පවුල් පරපුරු බවට පත්වීම නිසා පවුලෙන් හෝ පරපුරෙන් පිටතට රාජ්‍යත්වය නොදෙන්නට ඔවුන් ඉතාම සූක්ෂම විය. ජනතාවගෙන් බදු අයකරන, ජනතාවට ඉතා දරුණු දඬුවම් ලබාදෙන, රාජ්‍යත්වය වෙනුවෙන් සමූල ඝාතන සිදුකරන, සියලුම රාජය දේපල රජුගේ දේපල ලෙසටත් ජනතාව එහි වහල් ශ්‍රමය සපයන පිරිසක් බවටත් පත්වූ වැඩවසම් ක්‍රමයක් ලංකාවේදී පැවතිනි.
එක් අතකින් වැඩවසම් ක්‍රමය අද පවතින ජනපති ක්‍රමයෙන් වෙනස් වෙන්නේ එදා වැඩවසම් ක්‍රමය මහළු හෝ විශ්‍රාම ගිය රජවරුන් නඩත්තු කරන්නට ජනතාවගේ බදු මුදල් වැය නොකර නිසාය. බොහෝවිට තවත් රජකෙනෙක් පත්වෙන්නේ එක් රජෙක් මියගිය හෝ මරාදැමූ වටපිටාවක නිසා විශ්‍රාම ගිය රජවරුන්ට විශ්‍රාම දීමනා ගෙවන බරද ජනතාව මට පැටවුණේ නැත.
එහෙත් වැඩවසම් ක්‍රමයේ පැවති ඉතා කටුක සහ දරුණු තත්වය ජනතාවට කොතරම් බරක් වූයේද යත් රටේ රජු විදේශිකයන්ට පාවා දී පාලනයේ වෙනසක් අපේක්ෂා කරන තරමට ජනතාව පත්වෙන්නේ වැඩවසම් ක්‍රමය සම්බන්ධයෙන් තිබූ වසර දහස් ගණනක ඉතා අමිහිරි අත්දැකීම් නිසාය.
විදේශීය පාලනයන්ගේ නිදහස
16 වැනි සියවසේදී ශ්‍රී ලංකාව පෘතුගීසි පාලනයට යටත්වීමේ සිට විසිවැනි සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාවේ පාලනය අතහැරීම දක්වා වසර හාරසීයකට වැඩි යටත් විජිත පාලන සමය වැඩවසම් පාලන කාලය මෙන්ම මෙරට අඳුරු පරිච්ඡේදයක් වූවාට සැකයක් නැත.
එක් පැත්තකින් ආක්‍රමණිකයන්ගේ කුරිරු සහ අසාධාරණ බදු නිසා වැඩවසම් ක්‍රමය හා සමානවම ජනතාව පිඩාවට පත්විය. අනෙක් පැත්තෙන් වැඩවසම් රජ පරපුරු විසින් ජනතාව නැවත රජෙක්ගේ අවශ්‍යතාව පෙන්වා මුලා කිරීම වැනි කාරණා නිසා ද ජනතාව විදේශීය පාලනයන්ට එරෙහිව අවි අතට ගැනීම සිදුවිය.
1818 මෙන්ම 1848 ඇතිවූ ස්වදේශීය කැරළි හේතුවෙන් යටත් විජිත පාලකයන්ට දැඩි හානි සිදුවූ අතර නිදහස පිළිබඳ අපේක්ෂාවෙන් මෙන්ම නැවත වැඩවසම් පාලනයක් අපේක්ෂාවෙන් සිදුකල මෙකී කැරළි යටත් විජිත පාලකයන් අතුගා දැමූවේ සමූල ඝාතනයන් මගින් ය. සැබෑ ලෙසම එක් පැත්තකින් විදේශීය පාලකයන්ට එරෙහිව කොන්දක් ඇතිව සටන්කල පරපුරු ගණනාවක් ඝාතනයට ලක්විය.
1948 නිදහස ලැබීම දක්වා බ්‍රිතාන්‍ය රාජ්‍යට පක්ෂපාතීව සහ යටහත්ව සිටින තැනට ජනතාව පත්වන්නේ බ්‍රිතාන්‍යයන්ට පක්ෂව මෙරට නිර්මාණය වූ කළුසුද්දන්ගේ පරපුරුවල ආධිපත්‍යවාදයෙන් ය. මෙරට පාලන බලය ඉන්පසු අතට ගන්නේ එකී පවුල් කිහිපය විසින් ය. වසර 75ක් පුරාවට මෙරට පාලනය බලය දැරූ අති බහුතරයක් දේශපාලනඥයින්, ව්‍යාපාරිකයන්, සමාජ ව්‍යාපාර ප්‍රධානීන් අයත්වන්නේ එකී පවුල් කිහිපයටම ය.
අපි නිදහස් ද?
බ්‍රිතාන්‍යය ඇතුළු විදේශීය පාලනයන්ගෙන් සංකේතාත්මකව මීට වසර 75කට පෙර නිදහස ලැබූවද ඉන්පසු කාල පරිච්ඡේදයේදී මෙරට පාලනය සිදුකලේ ස්වදේශීය පාලකයන් වූවත් නූල තිබුණේ බොහෝවිට විදේශ රටවල ආණ්ඩු අතේය. කාලයෙන් කාලයට ඇමරිකාව, බ්‍රිතාන්‍ය, රුසියාව, චීනය, ඉන්දියාව වැනි රටවල් අතරේ මේ බලය හුවමාරු වීම මෙරට දේශපාලන ඉතිහාසය ඉතා සූක්ෂමව අධ්‍යයනය කරන්නෙක්ට පැහැදිලිව අවබෝධකරගත හැකිය.
අද වනවිට ද මෙරට බලය ඇමරිකාව සහ චීනය අතරේ හුවමාරුවෙන්නේ ඉන්දියාව එකී බලපොරයේ අතරමැදියෙක් බවට පත්කරමින් ය. අද උපදින දරුවා පවා ණයගැතියෙක් බවට පත්කරමින් මෙරට ඩොලර් බිලියන ගණනක් විදේශ රටවල් සහ සංවිධානවලට ණය වී තිබේ. අපේ ආන්ඩුව අපේ රටේ බැංකුවලට පවා ණයවි පොල්ල තබා ඇතිබව කියන්නට හිරිකිතය.
ණය ගෙවාගන්නට බැරිව ‘බුන්වත්භාවයට’ පත්ව ඇති අපේ රට නිදහස සමරා ආඩම්බරයට පත්වීම කෙසේ වෙතත් මෙරට ජනාධිපතිවරයා ලෙස කටයුතු කරන ඉතා පටු මනසක් සහිත කළුසුදු අසාර්ථක දේශපාලනඥයෙක්ගේ සහ තක්කඩි දේශපාලන පවුල් කිහිපයක වුවමනාවන් නිසා දවසින් දවස මේ රට වලපල්ලට යමින් තිබේ.
සැබෑ ලෙසම රටක් විදිහට නිදහස සමරන්නට ජනතාවට හැකියාවක් නැත්තේ ආර්ථීක අහේනිය නිසා පමණක්ම නොව දශක ගණනාවක් තිස්සේ මෙරට සාරය සූරාකමින්, තමන්ගේ බඩවඩාගන්නා, පවුල් තරකරගන්නා, සුර සැප විඳින්නාවූ පාලකයන් පිරිසක් මේ රට අත්තනෝමතිකව පාලනය කරමින් සිටින අතරතුර ජනතාවගේ හුස්ම හිරවෙන තරමට බදු පනවා තිබේ, විරෝධතා දැක්වීමේ නිදහස පමණක් නොව අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතියද අමු අමුවේ උල්ලංඝනය කරමින් තිබේ.
විරෝධතා දක්වන්නන් අසාධාරණ නීති යටතේ මාස ගණන් අවුරුදු ගණන් සිරගත කරමින් තිරිසන් පියවර අනුගමනය කරන ආන්ඩුවක් සහ දශක ගණනාවක් තිස්සේ මේ රට අපායක් බවට පත්කරන තැනට කටයුතු කරන පාලක පන්තියක් සහ ඔවුන්ගේ අතවැසියන් යටතේ සැබෑ මිනිසුන්ට නිදහසක් සැමරිය හැකිවේද?
මිත්‍රවරුනි, අන්න ඒ නිසාවෙන් අපි නිදහස් විය යුතුය. ඒ නිදහස්වීම උදෙසා ඇරඹෙන දීර්ඝ ගමන ආරම්භයට අද දවස වුවද වරදක් නැත.