දෘෂ්‍ය කලාව පවතින්නෙ නරඹන්නා සහ කෘතිය අතර සිද්ධවෙන දෘෂ්‍යමය ගණුදෙනුවක් විදියට. කොටින්ම නරඹන්නාගෙ බැල්ම (Gaze) විසින් ඔහු ඉදිරියෙන් ඇති දෙය කලාත්මක වස්තුවක් බවට පත් කෙරෙනව. එය කලාත්මක වස්තුවක් බවට පත් කරමින් නරඹන්නා එය පරිභෝජනය කරනව. ඒ වගේම මේ නිරපේක්ෂ මමක් /නරඹන්නෙක්/විශයයක් (Subject) විසින් වස්තූන් මත හෙලන බැල්ම හරි රේකීයයි ජ්‍යාමිතිකයි වගේම එය නිතරම නරඹන්නා සිට වස්තුව දෙසට යොමුවී තියෙනව.මේ තමයි අපි සාමාන්‍යෙයන් දන්න දෘෂ්‍ය කලා අත්දැකීම.
හැබැයි සුජිත්ගෙ අර්බුදය සහ අරගලය ප්‍රදර්ශණය නැරඹීමට යන නරඔන්නාට විදින්න සිද්ධ වෙන්නෙ මීට හාත්පසින්ම වෙනස් අත්දැකීමක්.
අර්බුධය සහ අරගලය අවකාශයට ඇතුලු වෙද්දිම නරඹන්නා ප්‍රදර්ශන අවකාශය වෙත හෙලන බැල්ම (Gaze) විතැන් කරමින් ප්‍රදර්ශන අවකාශය විසින් නරඹන්නාට පෙරලා බැල්මක් හෙලනව(දූෂනයට එරෙහි ඇස- Anti corruption eye).ඉිතිං නරඹන්නා නැමැති විශය අහෝසි වෙලා යනව.ඒක හරියට මා වස්තුව දෙස හෙලන බැල්මම වෙනුවට වස්තුව විසින් මා දෙස හෙලන බැල්ම වගේ…
ප්‍රදර්ශනයේ ඇති ප්‍රධාන කෘති දෙකක් මගින් ඉහත ක්‍රියාව තව තවත් සංකීර්ණ කරනව. එකක් “කැඩපත සහ ලොකප්” ( Mirror and Lock-Up) අනෙක “අරගලය සහ මලකඩ පණත “ (Aragalaya and Rusted act No iii) .
“කැඩපත සහ ලොකප්” කෘතිය ඉදිරියට යන නරඹන්නාට/නරඹන්නියට මුණ ගැහෙන්නෙ තමා ඉදිරියෙන් ඇති හිර කූඩුවක යකඩ දොරක් සහ ඊටත් ඉදිරියෙන් ඇති විශාල කැඩපතක්.ඒ කැඩපත තමාවත් යකඩ දොරත් විතරක් නෙමෙයි ඉදිරියේ ඇති ලොකු අවකාශයක් හසු කරගන්න සමත්.ඉතිං කැඩපත ඉදිරියට යන තමාට දකින්න ලැබෙන්නෙ සිර මැදිරියක ඉන්න තමාගේම රූපය.කොටින්ම කැඩපත විසින් පෙරලා නරඔන්නාව නරඹමින් සිටිනව මෙතෙක් නිදහස් නරඹන්නෙක් විදියට කලාගාරයට ඇතුලු වුනු තමාව යකඩ කූරු අතර හිරවුනු සිරකරුවෙක් ලෙස..
ෆූකෝ (මිෂෙල් ෆූකෝ) කියනව නූතන රාජ්‍ය කරන්නෙ කීකරු ශරීරයක් ඇති (Docile Bodies) නූතන මිනිසෙක් නිර්මාණය කිරීමය කියල.ඉතිං මේ කීකරු ශරීරය නිර්මාණය වෙන්නෙ පාසල රෝහල සිරගෙවල් වගේ රාජ්‍යවාදී ආයතන නූනන මිනිසාට නිරන්තරයෙන් හෙලන සුපරීක්ෂාකාරී බැල්ම නිසා.කොටින්ම අපට මහ මග හමුවෙන නිදහස් කාමී තීකරු මිනිසා කියන්නෙ රාජ්‍ය විසින් නිරන්තරයෙන් සුපරීක්ෂාකාරීත්වයට ලක් කෙරෙන හිස මත ජංගම හිරගෙයක් තබාගෙන යන අයෙක්.ඉතිං “කැඩපත සහ ලොකප්” කෘතිය ඉදිරියට පැමිණෙන නරඹන්නා තමාටම අවිඥාණික වුන තමා රාජ්‍ය සුපරීක්ෂාකාරීත්වය යටතේ සිරකරුවෙකුය යන්න දර්ශනය වෙනව. අනෙක මෙතනදි නරඹන්නා අහෝසි වෙලා නරඔන්නා කෘතියේම කොටසක් බවට පත්වෙනව.කොටින්ම නරඹන්නා “කැඩපත සහ ලොකප්” කෘතිය ඉදිරියට නොයන තාක් කෘතිය අසම්පූර්ණයි.කෘතිය සම්පූර්ණ වෙන්නෙ නරඹන්නා කැඩපත ඉදිරියට පැමිණීමෙන් පමණයි
අනික කෘතිය අතිශයින් විචල්‍යයි.මොකද කෘතිය ඉදිරියට එන නරඹන්නා වෙනස් වෙන විට කෘතියේ දෘෂ්‍ය රූපය වෙනස් වෙන නිසා.
“අරගලය සහ මලකඩ පණත “ (Aragalaya and Rusted act No iii) .කෘතිය තුල රළු ඝණ මල බැදුනු පලල් යකඩ රාමුවක වීදුරු තලයක් මත පුද්ගල මුහුණක් සිතුවම් වෙලා තියෙනව.ඒත් එක්කම පැත්තකින් ඒ මුහුණට සමාණ වටකුරු හැඩයට වීදුරු දර්පණය සිතුවම් නොකර තියෙනව.මේ කෘතිය අභිමුකයට පැමිණෙන නරඹන්නා/නරඔන්නිය මුලින්ම අර සිතුවම් කල පුද්ගල රූපය බලනව( viewers gaze) ක්ෂණයෙන් අර සිතුවම් නොකල අවකාශයේ දර්පණය තුලින් තමාගේම මුහුණ දකිනව.ඒත් එක්කම නැරඹීම (බැල්ම) නැමැති ක්‍රියාවේ කතෘ මාරු වෙනව අර පුද්ගල රූපය සහ දර්පනයෙන් දකින තමාගේම මුහුණ දෙසට.ඒ කියන්නෙ සිතුවම් කල රූපය විසිනුත් දර්පනයෙන් පෙනෙන තමාගේ රූපය විසිනුත් මාරුවෙන් මාරුවට නරඹන්නාව නරඹනව.ඒ වගේම කෘතියේ සිතුවම් කල පුද්ගල රූපය ඉදිරියේ ඇති ඝණ කම්බි දැල ඉරා දමමින් තියෙද්දි දර්පනයෙන් පෙනෙන නරඹන්නා ගේ රූපය තියෙන්නෙ කම්බි දැලෙන් වට වෙලා…
කොටින්ම සුජිත්ගෙ අර්බුදය සහ අරගලය ප්‍රදර්ශනය නරඹන්න එන්නෙ නිදහස් නරඹන්නෙක් නම් ප්‍රදර්ශනය තුලදි නරඹන්නාව කෘතියේම කොටසක් බවට පත් වෙනව.
අර්බුදය සහ අරගලයේ ප්‍රධාන තේමාවන් ගැන මේ මොහොතේ සමාජමය දේශපාලනමය වශයෙන් කොතෙකුත් කතා කල හැකියි.නමුත් මෙතනදි අපේ උත්සහය උනේ දෘෂ්‍යකලා භාවිතයක් ලෙස මේක සංකල්පගත කල හැක්කෙ කොහොමද බලන්න…
ඕනෙනම් අපිට සුජිත්ගෙ ප්‍රදර්ශනයේ මාතෘකාවම දෘෂ්‍යකලා භාෂාවකින් නැවත ලිවිය හැකියි.
මේ දෘෂ්‍ය කලා අත්දැකීම විසින් නරඹන්නාට නැරඹුම් අන්‍යතාවය අහෝසි කරල දානව..නරඹන්නා කලා කෘතියේ කොටසක් ලෙස කෘතිය විසින් ගිල දමනව..මේක නරඹන්නාගේ නැරඹුම්කාමී අනන්‍යතාවය සැබෑ ලෙසට අර්බුදය ඇද දැමීමක්.අනෙක් අතට අරගලය වෙන්නෙ කෘතියේම කොටසක් වුනු නරඹන්නා විසින් නරඹන්නා (විශය) සහ නරඹන්න(වස්තුව එසේත් නැතිනම් කෘතිය) වෙන්කොට නැරඹන්නාගේ අනන්‍යතාවය නැවත සොයාගන්නේ කෙසේද කියන උභතෝකෝටිකය.මන්ද නරඹන්නා නරඹන්නෙක් වෙලා කෘතිය වෙන් කල ගමන් කෘතිය අසම්පූර්ණ වෙනව…කෘතිය සම්පූර්ණ කරන්න ගිය ගමන් නරඹන්නා අහෝසි වෙනව.
ඉතින් සුජිත්ගෙ මේ දුර්ලභ කලාත්මක වෙහෙස නැවත වරක් අප්‍රේල් පළවෙනිද ඉදල නුවර අටෙලියර් පෙදෙසෙදි දිග හැරෙනව…දෘෂ්‍ය කලාවේ මේ අපූරු සීරු මාරුව විදගන්න ඒ ගැන දොඩමලු වෙන්න හැමෝටම ආරාධනා කරනව.