රෆා පිවිසුම විවෘතයි
ගාසා තීරය හා ඊජිප්තුව අතර දේශසීමාවේ ඇති රෆා පිවිසුම් මාර්ගය මේ වන විට විවෘත කර ඇත්තේ රෝහල් ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය වන පලස්තීන තුවාලකරුවන් හා ගාසා තීරයේ කොටු වී සිටින විදේශිකයන් ඉවත්කර ගැනීම සඳහාය. එසේම ගාසා තීරයේ ජීවත්වන ද්විත්ව පුරවැසියන්ටද රෆා පිවිසුම හරහා ගමන් කිරීමට ඉඩ සලසා ඇත. දේශසීමා රහිත වෛද්‍යවරු (Doctors Without Borders) පවසන්නේ තුවාල ලැබූවන් 20,000 කට වැඩි පිරිසක් තවමත් ගාසා තීරයේ සිරවී සිටින බවයි.
රෆා පිවිසුම විවෘත කිරීමට ඊජිප්තු රජය අවසානයේ එකඟ වූයේ කටාර් හා ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මැදිහත්වීමෙනි. මේ සඳහා ඊජිප්තුව, ඊශ්‍රායලය පමණක් නොව හමාස් සංවිධානය එකඟ කරවා ගැනීමට අදාළ මැදිහත්කරුවන්ට හැකි වී ඇත. කෙසේ නමුත් ඊජිප්තුව එකඟ වී ඇත්තේ බරපතළ තුවාළ ලැබූ ගාසා වැසියන් භාර ගැනීමට පමණි. තවද පිවිසුම කෙතරම් කාලයක් විවෘතව පවතිනු ඇත්ද යන්න පිළිබඳව නිවේදනය කර නැත.
ජබාලියා සරණාගත කඳවුරට ප්‍රහාරයක්
ඊශ්‍රායල හමුදාව මේ වන විට ගොඩබිමෙන්, මුහුදෙන් හා ගුවනින් ගාසා තීරයට ප්‍රහාර එල්ල කරමින් ඇත. කලාපයේ පිහිටා ඇති විශාලතම සරණාගත කඳවුර වූ ජබාලියා වෙත දිනපතා ගුවන් ප්‍රහාර එල්ල වෙමින් පවතී. එකී ප්‍රහාරවලින් කඳවුරේ 200 දෙනෙකු පමණ මියගොස් තවත් විශාල පිරිසක් තුවාල ලබා ඇතැයි අල් ජසීරා පුවත් සේවය වාර්තා කර තිබුණි. සෞදි අරාබිය ඇතුළු අරාබි කලාපයම මේ ප්‍රහාරය දැඩි ලෙසින් හෙළා දැක ඇත. එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කාර්යාලය පවසන්නේ මෙම ප්‍රහාරය යුද අපරාධයක් විය හැකි බවයි. එහි මානුෂීය කටයුතු පිළිබඳ ලේකම්වරයාට අනුව ඊශ්‍රායලයේ ම්ලේච්ඡ ක්‍රියාවන්ට එරෙහිව ලෝකයට කිසිවක් කළ නොහැක. එසේ නැත්නම් ඊට එරෙහි වීමට කැමැත්තක් නැත. පසුගිය සතියේදී ගාසාහි අල් අහ්ලි බැප්ටිස්ට් රෝහලට එල්ල වූ ගුවන් ප්‍රහාරයකින් ද පලස්තීනුවෝ 471 දෙනෙකු මියගියහ. මෙම ප්‍රහාරය ඊශ්‍රායලය විසින් සිදුකළ බව පලස්තීනය පැවසුවද ඊශ්‍රායල හමුදා පවසන්නේ එය හමාස් සංවිධානයේම වැරදුණු කුරුමානමක් බවයි.
ජබාලියා ප්‍රහාරය පිළිබඳව දසතින් විරෝධය එල්ල වෙද්දී ඊශ්‍රායල ආරක්ෂක අංශද ඊට ප්රතිචාර දක්වා ඇත. ගුවන් ප්‍රහාරය එල්ල කළේ නිවැරදි හමාස් ඉලක්කයකට බව හමුදා ප්‍රකාශකයා පවසයි. ජබාලියා සරණාගත කඳවුර පිහිටි භූමියට යටින් හමාස් උමං මාර්ගයක් ඇති බවත් ප්‍රහාරයෙන් හමාස් අණදෙන නිලධාරියෙකු වූ ඊබ්‍රාහිම් බියාරි මිය ගොස් ඇති බවත් ඊශ්‍රායල හමුදා ප්‍රකාශකයා පවසයි. බියාරි යනු පසුගිය ඔක්තෝම්බර් 7 වෙනිදා ඊශ්‍රායලය තුළට කඩාවැදී සිවිල් ජනතාවට එරෙහි ම්ලේච්ඡ ප්‍රහාරය එල්ල කළ ත්‍රස්තවාදී නායකයෙකු බව ඔහු වැඩිදුරටත් පවසයි. ඊට අමතරව ගාසා තීරයට එල්ල කරන ලද තවත් ගුවන් ප්‍රහාරයකින් හමාස් යුද ටැංකි නාශක මිසයිල බලකායේ අණදෙන නිලධාරී මුහම්ම්ද් අසාර් මරා දැමූ බව පැවසේ. හමාස් ත්‍රස්තවාදීන් විසින් පලස්තීන සාමාන්‍ය ජනතාව පලිහක් ලෙස භාවිතා කරමින් සිටින බව ඊශ්‍රායලය දිගින් දිගටම ප්‍රකාශ කරයි. ජබාලියා ප්‍රහාරයෙන් තමන්ගේ ප්‍රාණ ඇපයේ සිටි විදේශිකයන් ඇතුළු පුද්ගලයන් හත් දෙනෙකු මිය ගිය බව හමාස් සංවිධානය ප්‍රකාශ කර ඇත. මේ අනුව ජබාලියා සරණාගත කඳවුරද හමාස් ක්‍රියාකාරකම් සිදුවූ ස්ථානයක් බවට වූ ඊශ්‍රායල තර්කය බැහැර කළ නොහැක.
මානුෂික සටන් විරාමයක්
වහාම ඊශ්‍රායලය සහ හමාස් සංවිධානය අතර මානුෂීය සටන් විරාමයක් ඇති විය යුතුයැයි ඉල්ලා සිටිමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය යෝජනාවක් සම්මත කර තිබේ. ගාසා තීරයට අවශ්‍ය ආධාර ප්‍රවේශ වීමට ඉඩ ලබා දෙන ලෙසත් එයින් ඉල්ලා ඇත.
යෝජනාවට පක්ෂව ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු රටවල් 121ක් ඡන්දය දුන් අතර ඊශ්‍රායලය සහ එක්සත් ජනපදය ඇතුළුව රටවල් 14ක් ඊට විරුද්ධ වී ඇත. මහා බ්‍රිතාන්‍යය, කැනඩාව හා ඉන්දියාව ඇතුළු තවත් රටවල් 44ක් ඡන්දය දීමෙන් වැළකී සිටියහ. ඔක්තෝබර් 7දා ඊශ්‍රායලයට එල්ල කළ “ත්‍රස්තවාදී” ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් හමාස් සංවිධානය වඩාත් පැහැදිලිව හෙළා දකින සංශෝධනයක් හඳුන්වා දුන් කැනඩාව, එම සංවිධානය විසින් අල්ලාගෙන සිටින ප්‍රාණ ඇපකරුවන් වහාම නිදහස් කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය.
මානව වර්ගයාට අඳුරු දිනයක්
මේ අතර එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය හමුවේ උද්වේගකර කතාවක් පැවත්වූ එක්සත් ජාතීන්ගේ ඊශ්‍රායල තානාපති ගිලාඩ් එර්ඩන් මෙම යෝජනාව දැඩිව විවේචනය කළේය. යෝජනාව මඟින් ඊශ්‍රායල-පලස්තීන යුද්ධයක් පිළිබඳව හුවා දක්වා ඇති මුත් මෙය කිසිසේත්ම එවැන්නක් නොවන බවත් ඊශ්‍රායලය මේ අවස්ථාවේ සිදුකරන්නේ සමූලඝාතක,මිනීමරු හමාස් ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි සටනක් පමණක් බවත් ඔහු සඳහන් කළේය. මුළු ලොවම තමන්ට එරෙහිව සිටියද හමාස් ත්‍රස්තවාදය මිහිපිටින් තුරන් කර මිසක් ආපසු හැරීමක් නැති බව ඔහු සපථ කළේය. එය නූතන නාසිවාදයට එරෙහිව ඊශ්‍රායල නීතිය මඟින් තම හමුදාවන්ට ලැබී ඇති අත්හළ නොහැකි වගකීමක් බව තානාපතිවරයා ප්‍රකාශ කළේය.
“මෙය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට සහ මානව වර්ගයාට අඳුරු දිනයක්. හමාස්වරු කිසිදිනෙක පලස්තීනුවන්ගේ ජීවිත ගැන සැළකුවේ නැහැ. ඔවුන්ට සාමය හෝ සාකච්ඡා අවශ්‍ය නැහැ. ඔවුන්ගේ එකම අරමුණ ඊශ්‍රායලය විනාශ කිරීම හා මිහිපිට වෙසෙන සියලුම යුදෙව්වන් මරා දැමීම පමණයි. අප ඔවුන් විනාශ කිරීමට හැකි සියලුම උපක්‍රම භාවිතා කරනවා. “
දරුවන් ඉදිරියේ දෙමව්පියන්ද දෙමව්පියන් ඉදිරියේ දරුවන් ද කුරිරු වධ හිංසාවන්ට ලක්කර මරා දැමූ බවත්, තරුණියන් දූෂණය කර මරාදමා ඔවුන්ගේ නිරුවත් සිරුරු ගාසා තීරයේ මාවත් දිගේ රැගෙන ගිය බවත් ඒවා වීඩියෝ කර සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ බෙදා හැර ඇති බවත් ඔහු ප්‍රකාශ කළේය. යුදෙව්වෙකු නොවන තායිලන්ත ජාතිකයෙකු වධ හිංසා කරමින් මරා දමන වීඩියෝවක් මහාමණ්ඩලය හමුවේ ප්‍රදර්ශනය කළේය. මෙවැනි සාහසික ම්ලේච්ඡත්වය වීඩියෝගත කර ලොවට බෙදා හැරීමේ අරමුණ ලෝකයා තැති ගැන්වීම හැර වෙනත් කුමක්දැයි ප්‍රශ්න කළේය.
“සටන් විරාමයකින් සිදුවන්නේ හමාස්වරුන්ට නැවත සංවිධානය වී ඊශ්‍රායලයට ප්‍රහාර එල්ල කිරීමට හැකි වීම පමණයි. අපි ඊට ඉඩ දෙන්නේ නැහැ. මේ ආරක්ෂක මණ්ඩල යෝජනාවේ කිසිතැනකහමාස් ත්‍රස්තවාදීන් විසින් මරා දැමූ ඊශ්‍රායල ජාතිකයන් හෝ විදේශිකයන් ගැන සඳහන් වන්නේ නැහැ. නමුත් මම ඔවුන් වෙනුවෙන් මගේ කාලයෙන් මිනිත්තුවක් වෙන් කරනවා.” එර්ඩන් මහතා එසේ කියමින් තම වේගවත් ප්‍රකාශය නිමා කළේය.
ඊශ්‍රායලය තනිවෙයි
පලස්තීනුවන් හෝ ඊශ්‍රායල ජාතිකයන් හෝ මියයන්නේ කවුරුන් වුවද මෙම අර්බුදය මානව වර්ගයා මුහුණ දෙන මහා නස්පැත්තියක් බවට පත්ව ඇත. ලිපිය ලියන මොහොත වන විට පලස්තීනුවන් 9061 ක් ගැටුමෙන් මියගොස් ඇති අතර ඔක්තෝබර් 7 වැනිදා හමාස් ප්‍රහාරයෙන් ඊශ්‍රායලය තුළ පුද්ගලයන් 1400 කට වඩා මියගොස් ඇති බව වාර්තා වෙයි. ගැටුමෙන් සෑම මිනිත්තු 10 කට වරක් පලස්තීන ළමයෙකු මියයන බව Save the Children සංවිධානය පවසයි. කෙසේ නමුත් මියගිය ප්‍රමාණය පිළිබඳව හමාස් සංවිධානය ඉදිරිපත් කරන සංඛ්‍යාලේඛන පිළිගත නොහැකි තත්ත්වයක ඇති බව ඇමෙරිකානු ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් ප්‍රකාශ කර ඇත. අවසන් කටයුතු කිරීමට සූදානම්ව සුදු රෙදිවලින් ආවරණය කර ඇති ව්‍යාජ මළ සිරුරුවල වීඩියෝද සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ හුවමාරු වෙමින් ඇත. හමාස් සංවිධානය ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවේ අනුකම්පාව අපේක්ෂාවෙන් මෙවැනි මවාපෑම් සිදුකරන බවට සමාජ මාධ්‍යයන් ඔස්සේ චෝදනා එල්ල වෙමින් පවතී. කෙසේ නමුත් දැන් මෙය හමාස් සංවිධානය හා ඊශ්‍රායල හමුදා අතර යුද්ධයක් පමණක් නොව ලෝකයේ සෑම කලාපයකටම හිසරදයක් වූ ගැටුමකි.
ශුද්ධෝත්තම ප්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ පවසන්නේ මෙය එකට ජීවත් විය යුතු ජනවර්ග දෙකක් අතර අවාසනාවන්ත ගැටුමක් බවයි. වහාම ඔස්ලෝ ගිවිසුම ක්‍රියාත්මක කර රාජ්‍යයන් දෙකක විසඳුමට පිවිසෙන ලෙස උන්වහන්සේ ඉල්ලා ඇත. 1947 එක්සත් ජාතීන්ගේ යෝජනාව ක්‍රියාත්මක වී එවකට පලස්තීනය හා ඊශ්‍රායලය නම් වූ රාජ්‍ය දෙකක් පිහිටුවීමට හැකි වූවානම් අද මේ විනාශය සිදුවන්නේ නැත. බොහෝ ජාතීන් පිළිගන්නා පරිදි ගැටුමෙන් මිදීමට ඇති එකම මාර්ගය එයයි.
මේ අතර හමාස් ත්‍රස්තවාදය ප්‍රතික්ෂේප කරමින් ඊශ්‍රායලයට පක්ෂපාතීත්වය දැක්වූ රාජ්‍ය පවා ජබාලියා ප්‍රහාරය හෙළා දකිමින් ප්‍රකාශ නිකුත් කර ඇත. ආජන්ටිනා විදේශ අමාත්‍යාංශය ප්‍රකාශ කරන්නේ ආත්මාරක්ෂාව සඳහා ඊශ්‍රායලයට ඇති අයිතිය පිළිගන්නා නමුත් ජාත්‍යන්තර මානුෂීය නීතිය උල්ලංඝනය හා සන්නද්ධ ගැටුම් හේතුවෙන් සිවිල් ජනතාව ආරක්ෂා කිරීමේ වගකීමෙන් මිදීම යන කාරණා ඒ අයිතියෙන් වැසියනොහැකි බවයි.ආජන්ටිනාවේ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික ප්‍රතිචාරය පැමිණෙන්නේ අනෙකුත් ලතින් ඇමරිකානු රටවල් ඊශ්‍රායලයට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමෙන් පසුවය. පසුගියදා බොලිවියාව ඊශ්‍රායලය සමඟ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා අත් හරින බව නිවේදනය කළේය. එසේම කොලොම්බියාව සහ චිලී රාජ්‍යය ඊශ්‍රායලයේ සිටින ඔවුන්ගේ තානාපතිවරුන් උපදේශනය සඳහායැයි පවසමින් ආපසු කැඳවා ඇත.මෙක්සිකෝව සහ බ්‍රසීලය වැනි අනෙකුත් ලතින් ඇමරිකානු රටවල් ද සටන් විරාමයක් ඉල්ලා ඇත.
එසේම මැද පෙරදිග රාජ්‍යයක් වූ ජෝර්දානයද මේ වන විට ටෙල්අවිව් සමඟ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික සම්බන්ධකම් අත්හැර ඇත. ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයාද පෙන්වා දී ඇත්තේ ප්‍රාණ ඇපකරුවන් මුදවා ගැනීමටනම් විරාමයක් අවශ්‍ය වනු ඇති බවයි. ඔහු අදහස් කරන්නනේ සටන් විරාමයක් නොවේ. ඔහුගේ පක්ෂයේ සාමාජිකයන්ගෙන් එල්ල වන පීඩනය හමුවේ බයිඩන් මහතාට එසේ කීමට සිදුව ඇති බව කිව හැකිය. හමාස් ග්‍රහණයේ ඇති ප්‍රාණ ඇපකරුවන් අතර ඇමෙරිකානුවන් කිහිප දෙනෙකුත් සිටිති. රෆා පිවිසුම විවෘත කිරීම පිළිබඳව ඊජිප්තුවට ප්‍රශංසා කළ බයිඩන් මහතා ගැටුම්වලදී සිවිල් වැසියන් ආරක්ෂා කරන ලෙස ඊශ්‍රායලයට දිගින් දිගටම බලපෑම් කරන බව ද පැවසීය. ඕස්ට්‍රේලියාව ද ඊශ්‍රායලයෙන් ඉල්ලා ඇත්තේ ඔක්තොම්බර් 7 ප‍්‍රහාරයට ප්රතිචාර දැක්වීමේදී සංයමයෙන් කටයුතු කරන ලෙසයි.
ඊශ්‍රායලය පවසන්නේ ගාසා තීරයේ හමාස් සංවිධානය විසින් රඳවාගෙන සිටින ප්‍රාණ ඇපකරුවන් සංඛ්‍යාව 242 ක් බවයි. තායිලන්ත රජය පවසන්නේ ප්‍රාණ ඇපයේ සිටින තම පුරවැසියන් නිදහස් කර ගැනීම සඳහා හමාස් සංවිධානය සමඟ සෘජුවම කතා කළ බවයි. තායි ප්‍රාණ ඇපකරුවන් 25 දෙනා “නියම වේලාවට” නිදහස් කරන බවට සහතිකයක් ලැබුණු බව තායි බලධාරීහු ප්‍රකාශ කරති.
මේ අතර හමාස් සංවිධානයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර සන්ධානයක අවශ්‍යතාවය පෙන්වා දුන් ප්‍රංශ ජනාධිපති එම්මෑනුවෙල් මැක්‍රොන් හට රුසියාව දෝෂාරෝපණය කර තිබේ. ජනාධිපති පුටීන් කියා සිටියේ එවැනි පියවරක් ආතතිය උත්සන්න කිරීමට හා ගැටුමට සම්බන්ධ වීමට අනෙකුත් පාර්ශවයන් වෙත කරන බලකිරීමක් වනු ඇති බවයි.
උමං යුද්ධයක්
ඊශ්‍රායල හමුදා මේ වන විටත් ගාසා තීරයට ඇතුළු වී ඇත. එහි ප්‍රධාන නගරය වූ Gaza City වට කර ඇත. ඊශ්‍රායල හමුදාවන්ට තිබූ බරපතලම අභියෝගය වූයේ හමාස් සංවිධානය විසින් ඉදිකර ඇති උමං මාර්ග පද්ධතියයි. පසුගිය දා හමාස් ප්‍රාණ ඇපයෙන් නිදහස් වූ 85 හැවිරිදි යොචාවෙඩ් ලිෆ්ෂිට්ස් මහත්මිය විස්තර කළේ හමාස් භටයන් විසින් තමන්ව “මකුළු දැල් වැනි යෝධ උමං පද්ධතියක්” හරහා කිලෝමීටර කිහිපයක් පොළව යටට රැගෙන ගිය බවයි. ඊශ්‍රායල හමුදාවට අනුව ඔවුන්ගේ ප්‍රාණ ඇපකරුවන් මේ වන විට රඳවා ඇත්තේ මෙකී උමං මාර්ග තුළයි. හමාස් ගැන අධ්‍යයනය කර ඇති හමුදා විශේෂඥයන් මෙකී උමං මාර්ග හඳුන්වන්නේ දරුණු බෝම්බ ප්‍රහාර මාලාවකින් පසුව වුවද හමාස් සටන්කාමීන්ට තවදුරටත් රැකවරණය ලැබිය හැකි ප්‍රබල ආරක්ෂක බංකර පද්ධතියක් ලෙසයි.
කෙසේ නමුත් මෙම අසීරු අභියෝගය ජයගැනීම සඳහා වූ දැවැන්ත ඊශ්‍රායල හමුදා මෙහෙයුම ආරම්භ කිරීමට දැන් සූදානම් වෙන බව නිරීක්ෂණය වේ. තම හමුදාවන්ට නතු වූ ගාසා තීරයේ බිම් කොටස්වල හමාස් උමං මාර්ග එකින් එක විනාශ කිරීමට ඊශ්‍රායල හමුදා ඉංජිනේරුවන් පුළුල් මෙහෙයුමක් ආරම්භ කර ඇත. මේ සඳහා රොබෝ යන්ත්‍ර සහ පුපුරණ ද්‍රව්‍ය භාවිත කිරීමට සැලසුම් කර ඇත. හමාස් මර උගුල් පුපුරවා ත්‍රස්තවාදීන් සියලු දෙනා මරා දමන බව ඊශ්‍රායලය පවසයි.
මරාගෙන මැරෙන පරම්පරාවක්
ගාසා තීරයට ඇතුළු වුව හොත් ඊශ්‍රායලයට අමතක නොවන පාඩමක් උගන්වන බැව් කී ඉරානය තවමත් සන්නද්ධ මැදිහත් වීමක් සිදුකර නැත. නමුත් ඉරානයේ සහාය ලබන යේමනියේ හූති සංවිධානය හා ලෙබනනයේ හිස්බුල්ලා සංවිධානය ගැටුමට මැදිහත් වී ඇත. වර්තමානයේ යේමනයේ බලය හොබවන්නේ හූති සංවිධානයයි. යේමනියේ සිට ඊශ්‍රායලය වෙත බැලැස්ටික් මිසයිල හා ඩ්‍රෝන ප්‍රහාර එල්ල කරමින් ඇත. කෙසේ නමුත් ඊශ්‍රායලයට එරෙහිව එක් බලවේගයක් ලෙස නැඟී සිටින ලෙස ඉරානය ලෝකයේ අනෙකුත් ඉස්ලාමීය ජාතීන්ගෙන් ඉල්ලා ඇත. ඊශ්‍රායලය මේ මොහොතේ තමන්ට හැකි උපරිම දුරකට සටන මෙහෙයවන බව පෙනෙන්නට තිබේ. බොහෝ විට එය ගාසා තීරයේ උතුරු කොටස තම පාලනයට නතුකර ගැනීමක් විය හැකිය. හමාස් සංවිධානයද හමුදාමය වශයෙන් දුර්වල විය හැකිය. නමුත් හමාස් යනු හුදු සංවිධානයකට වඩා වැඩි යමකි. එය විනාශ කළ නොහැකි මතවාදයක් වන අතර උපක්‍රමශීලීව ත්‍රස්තවාදයට යොමු වීමේ ඉඩකට බැහැර කළ නොහැක. ආගමික අන්තවාදය ගුරු කොට ගත් රාජ්‍යයන් විසින් එම මතවාදය තවදුරටත් පෝෂණය කරනු ඇත. ගාසා තීරය ඊළඟ පරම්පරාවේ මරාගෙන මැරෙන බෝම්බකරුවන් හෝ ජිහාඩ්වාදීන් බිහි කිරීමට තෝතැන්නක් වනු ඇත. කෙසේ නමුත් යුද්ධයට දීර්ඝකාලීන ජයග්‍රාහකයන් නොමැති බව කිව යුතුය.